Wacht met conclusies trekken en los eerst deze crisis op

Never waste a good crisis. Onder dit adagium verschijnen nu al bespiegelingen over wat er moet veranderen in de wereld om ‘een volgende coronacrisis’ te voorkomen. Dat is voorbarig. Allerlei oorzaken voor deze crisis worden genoemd: de wereld zou te geglobaliseerd zijn, te kapitalistisch en te consumptief. De oplossingen liggen in het verlengde daarvan. Minder geglobaliseerd, minder kapitalistisch, minder consumptief.

De timing van deze bespiegelingen is problematisch. Ook al is het nog zo goed bedoeld: in crisistijd is het alle hens aan dek. Als je in oorlogstijd onder vuur ligt, ga je niet evalueren waarom het eigenlijk oorlog is en hoe je de volgende kan voorkomen. Dan ga je eerst vechten en de strijd winnen.

Mijn bezwaar bij de genoemde bespiegelingen is nog fundamenteler. Een verschijnsel aanwijzen als de oorzaak van een probleem, suggereert dat dit verschijnsel alleen maar dat probleem veroorzaakt en verder weinig goeds brengt. We kunnen wel zeggen dat de globalisering, het kapitalisme of het consumptisme het probleem is, maar dan moeten we ook oog hebben voor de positieve gevolgen van deze verschijnselen. Anders lopen we het risico dat we het ene probleem oplossen met het creëren van een nog groter probleem.

Deze crisis laat zien dat we het nog zo slecht niet hebben georganiseerd met elkaar. De politiek toont leiderschap, vitale beroepen blijven draaien, bedrijven tonen een helpende hand en burgers kijken naar elkaar om. Ook blijven vitale processen in de lucht, zoals productieketens, informatietechnologie en gas, water en licht.

Laten we, voordat we gaan leren en lessen trekken, eerst deze crisis oplossen. En laten we daarna voorkomen dat we het kind met het badwater weggooien. Tot die tijd tellen we onze zegeningen.

_{Muel Kaptein is hoogleraar Ethiek aan de RSM Erasmus Universiteit en partner bij KPMG.}