Abstract

What ought government to do? This has been the guiding question of the research that resulted in this Dissertation. In it, the author makes a number of contributions to the field of public economics by challenging conventional wisdom on optimal taxation, optimal redistribution, and optimal minimum wages. Among other things, it is shown how government should use corrective taxation when people do not always act in their own interest, why a decrease of the minimum wage is part of a reform that would make everybody better off, and that income taxation and unemployment benefits should be higher in times of high involuntary unemployment.

In Dutch

Verlaag het minimumloon en compenseer mensen met een laag inkomen via lastenverlichting. Dat advies geeft econoom Aart Gerritsen de overheid in zijn proefschrift 'Essays in Optimal Government Policy'. Volgens hem kan herverdeling van inkomens beter worden georganiseerd door middel van progressieve belastingen dan met het wettelijk minimumloon. Gerritsen verwerpt verder een aantal conventionele wijsheden over zowel het wettelijk minimumloon als optimaal belastingbeleid. Zo pleit hij voor hogere inkomstenbelasting en werkloosheidsuitkeringen ten tijde van economische tegenspoed.
Gerritsen analyseerde voor zijn proefschrift de effecten van minimumloon en lastenverlichting op het netto-inkomen van laagbetaalden. Hij stelt dat discussies over het minimumloon doorgaans gebrekkig zijn omdat ze niet ingaan op alternatieve manieren van herverdeling. Volgens Gerritsen is er echter een andere manier om het netto-inkomen van laagbetaalden te verhogen: via de belastingen. Op basis van zijn analyse komt hij tot de conclusie dat een verlaging van het minimumloon, gecompenseerd door lastenverlichting voor lage inkomens, sociaal wenselijk is.

Net als een hoger minimumloon kan ook een lastenverlichting leiden tot een hoger netto-inkomen voor laagbetaalden. Er zijn echter twee punten waarop een minimumloon cruciaal verschilt van een belastingverlaging voor deze groep. Aan de ene kant leidt een minimumloon tot hogere loonkosten en daardoor tot hogere werkloosheid onder laaggeschoolden. Dit is een welvaartsverlies. Aan de andere kant biedt deze hogere werkloosheid onder laaggeschoolden hen prikkels om meer te investeren in scholing om op die manier aan de hogere werkloosheid te ontkomen. Dit is een welvaartswinst, omdat hoger geschoolden doorgaans meer belasting betalen.

Op basis van data van een groot aantal OESO-landen concludeert Gerritsen dat voor vrijwel ieder land de winst van het scholingseffect te klein is om de schade van het werkloosheidseffect te kunnen compenseren. Gerritsen adviseert dan ook een lager minimumloon met compensatie via lastenverlichting.

Hogere uitkeringen Gerritsen ontwikkelde daarnaast nieuwe inzichten op het gebied van de inkomstenbelasting. Zowel belastingen als uitkeringen geven werknemers prikkels om minder te werken. Normaal leidt dit tot minder economische activiteit en zijn ze daarom schadelijk voor de economie. Gerritsen laat zien dat deze logica niet opgaat tijdens perioden van hoge werkloosheid. Er zijn dan immers al teveel mensen op zoek naar werk die het niet kunnen vinden. Het ontmoedigende effect van belastingen en uitkeringen leidt er in dat geval toe dat mensen die weinig belang hechten aan werk vrijwillig uittreden of minder gaan werken. Dit is sociaal wenselijk omdat zij hiermee ruimte creëren op de arbeidsmarkt voor mensen die meer belang hechten aan een baan. Om die reden zouden de inkomstenbelasting en werkloosheidsuitkeringen hoger moeten zijn ten tijde van economische tegenspoed, aldus Gerritsen.

Tot slot breekt Gerritsen met de standaard economische welvaartsanalyse, die aanneemt dat mensen altijd in hun eigen belang handelen. Hij analyseert data over het subjectieve welzijn van Britten en komt tot de conclusie dat werknemers met een laag inkomen gemiddeld minder werken dan goed is voor henzelf. Werknemers met een hoog inkomen werken gemiddeld juist meer dan goed voor hen is. Om dit te corrigeren, zou de Britse overheid lagere marginale belastingtarieven voor de onderkant en hogere marginale belastingtarieven voor de bovenkant van de inkomensverdeling moeten doorvoeren.

,
B. Jacobs (Bas)
Erasmus University Rotterdam , Thela Thesis, Amsterdam
hdl.handle.net/1765/76077
Tinbergen Instituut Research Series
Erasmus School of Economics

Gerritsen, A. (2014, February 21). Essays in Optimal Government Policy (No. 577). Tinbergen Instituut Research Series. Retrieved from http://hdl.handle.net/1765/76077