Mantelzorg in Nederland

Mantelzorg is een belangrijke vorm van zorg. Nederland telt circa 1,5 miljoen mantelzorgers. De Erasmus Universiteit heeft samen met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en de Steunpunten Mantelzorg een onderzoek naar mantelzorg uitgevoerd. In totaal werkten 950 mantelzorgers en 552 zorgvragers mee aan dit onderzoek. Een mantelzorger is vaak een gehuwde vrouw, en zorgt meestal thuis voor een familielid. Een aanzienlijk deel heeft thuiswonende kinderen. De meeste mantelzorgers zijn gepensioneerd of huisvrouw/-man. De zorgvragers zijn meestal ouder dan 60 jaar en gehuwd, één op de vijf is weduwe of weduwnaar. Ongeveer de helft van de zorgvragers is met pensioen, één op de vier is arbeidsongeschikt. Zorgvragers zijn als gevolg van hun gebrekkige gezondheid beperkt in hun activiteit en hebben dus ondersteuning nodig. Hiervoor zijn ze afhankelijk van mantelzorgers, thuiszorg en particuliere hulp. Ruim één op de drie zorgvragers is volledig afhankelijk van mantelzorg, en ongeveer één op de vijf zelfs van één enkele mantelzorger. Ongeveer de helft van de zorgvragers heeft thuiszorg. Daarnaast heeft één op de vijf zorgvragers een particuliere hulp, voor gemiddeld acht uur per week. Voor veel mantelzorgers legt de zorgtaak beslag op een belangrijk deel van hun leven. Ze besteden er gemiddeld zeven uur per dag aan, en vaak zeven dagen per week. De belangrijkste zorgtaak is ondersteuning bij huishoudelijke activiteiten, zoals boodschappen doen, het klaarmaken van eten en drinken, schoonmaken van het huis, en de was. Daarnaast zijn sociale ondersteuning (zoals praten en troosten) en hulp bij contacten met de gezondheidszorg, (zoals bezoek aan arts of ziekenhuis), belangrijk. Eén op de vier mantelzorgers combineert de zorgtaak met betaald werk. Ongeveer 15% van de mantelzorgers is geheel of gedeeltelijk gestopt met werken om zorg te kunnen (blijven) geven. Voor veel mantelzorgers is de zorg een grote belasting. Maar liefst twee op de vijf mantelzorgers geeft aan dat de zorg (veel te) zwaar is. Volgens een objectieve maatstaf is twee op de drie mantelzorgers zelfs aanzienlijk belast. Maar verlenen van zorg geeft veel mantelzorgers ook voldoening. De helft van de mantelzorgers geeft aan de zorgtaak liever niet aan iemand anders over te willen dragen. Mantelzorgers en zorgvragers geven hun zorgsituatie gemiddeld een cijfer 6.2, oftewel, net voldoende. De mantelzorgers die aan dit onderzoek hebben meegewerkt hebben over het algemeen een goede gezondheid, zijn tevreden over hun inkomen, en voelen zich tamelijk gelukkig. Er bestaan echter grote verschillen tussen mantelzorgers. Zo kan men stellen: veel mantelzorgers hebben weinig problemen met hun mantelzorgtaak, maar een kleine groep heeft grote problemen.