Inleidend: Onderzoek naar de temperatuur van de samenleving levert al een jaar of vijf een constant, duidelijk beeld op. De burger is gelukkig, maar ontevreden. Dat wil zeggen: gelukkig met het eigen leven, maar ontevreden over de samenleving. In 2006 constateerde het NRC Handelsblad op basis van eigen onderzoek dat mensen zich zorgen maken over een verhardende samenleving en voortdurend twijfelen over de kwaliteit van de politieke besluitvorming. En volgens het onderzoek 21minuten.nl vindt de gemiddelde Nederlander in 2009 de samenleving ten opzichte van 2005 individualistischer en brutaler geworden. De kloof tussen hoe men de samenleving ziet en hoe men die zich zou wensen is op verschillende dimensies opvallend groot: te informeel en te weinig respect voor gezag; te individualistisch en te weinig solidair; te brutaal en te weinig bescheiden; te veel gericht op materieel succes en te weinig op kwaliteit van leven; teveel gericht op prestatie en te weinig op gelijkheid.