De doelstelling van dit onderzoek is na te gaan welke kennis en vaardigheden leer~ lingen nodig hebben om zelfstandig problemen op te lossen. Leerlingen die niet weten waar ze moeten beginnen bij het aanpakken van een vraagstuk~ hebben een probleem. Mettes en Pilot (1980) omschrijven een probleem als een situatie waarin iemand een doel heeft, maar dit niet direct kan bereiken. Het oplossen van een probleem is dan het zoeken van een weg van de bestaande toestand naar de gewenste toestand. Na een analyse van de probleemsituatie zijn één of meer transformaties nodig. Van Parreren (Schouten - Van Parreren, 198l,a) zet uiteen dat de transformatie van een probleem bestaat uit het vervangen van het oorspronkelijke probleem door een nieuw probleem dan wel door een aantal deelproblemen. Elke fase in de transformatie wordt afgesloten met een formulering die ten opzichte van de voorafgaande formulering het karakter van een oplossing heeft, maar die vooruitziend weer het karakter van een nieuw probleem heeft. Dit proces gaat door tot het moment dat degene die het probleem moet oplossen een oplossing gevonden heeft, of is uitgekomen bij een bekend type probleem waarvoor hij een geschikt oplossingspad kent. De uitgevoerde transformaties van de opgave vormen dus even zovele oplossingsstappen in omgekeerde richting. Om hun studenten te helpen het oplossen van pro biemen op doordachte wijze aan te pakken, ontwikkelden Mettes en Pilot op basis van empirisch onderzoek een Systematische Probleem Aanpak (SPA) die in de vorm van een Gewenst-Handelings-Verloop beschreven werd. De veronderstelling die aan een dergelijk gewenst handelingsverloop ten grondslag ligt, is dat de kans om de gewenste toestand te bereiken groter wordt, indien het gedrag gestuurd wordt door een verzameling van rationeel te kiezen typen van handelingen. Probleemoplossen is voor hen een vaardigheid die door gerichte oefening is te verbeteren.

, , , ,
L.A. Ankum , C.F. van der Klauw
Erasmus University Rotterdam
hdl.handle.net/1765/39387
Erasmus School of Economics

Vernooij, F. (1993, September 29). Het leren oplossen van bedrijfseconomische problemen: didactisch onderzoek naar kostprijs- en nettowinstvraagstukken in het voortgezet onderwijs. Retrieved from http://hdl.handle.net/1765/39387