Abstract

Het regeerakkoord van het kabinet-Rutte II somt onder het motto ‘Zorg dichtbij’ voor de zorgsector vier prioriteiten op:1 (i) het stimuleren van preventie en een gezonde levensstijl door het ondersteunen van de eigen verantwoordelijkheid hiervoor; (ii) verbetering van de kwaliteit van de geleverde zorg door betere informatievoorziening en het terugdringen van praktijkvariatie en zinloos medisch handelen; (iii) beperking van de stijging van de zorgkosten door betere volumebeheersing, stringent pakketbeheer en reductie van overbehandeling en overcapaciteit; en (iv) het bevorderen van (regionale) samenwerking tussen zorgaanbieders, concentratie van dure, complexe en acute zorg en organisatie van niet-complexe zorg dichterbij mensen. Deze prioriteiten staan echter in de schaduw van de overheersende prioriteit van het kabinet om de overheidsfinanciën op orde te krijgen. Aangezien de zorgsector al jaren het budgettaire zorgenkind bij uitstek is,2 is beteugeling van de groei van de collectieve zorguitgaven een belangrijk aandachtspunt in het regeerakkoord. Per saldo moeten de in het regeerakkoord vervatte maatregelen de groei van de collectief gefinancierde zorguitgaven reduceren met 5,1 mld euro in 2017, dit ten opzichte van het door het Centraal Planbureau berekende basispad.3 Daarmee zou de groei van de reële collectieve zorguitgaven gedurende de kabinetsperiode worden teruggedrongen van 3,25 tot 1,75 procent per jaar. Van de 5,1 mld euro aan ombuigingen moet circa 1,4 mld euro worden gerealiseerd in de ‘cure’ en circa 3,6 mld euro in de ‘care’. Toch ging de politieke en maatschappelijke aandacht in eerste instantie niet uit naar de geplande forse ombuigingen in de curatieve en langdurige zorg, maar veeleer naar het voornemen van het kabinet om de zorgpremie meer inkomensafhankelijk te maken. In dit hoofdstuk wordt daarom allereerst aandacht besteed aan dit al in een vroeg stadium gesneuvelde beleidsvoornemen. Daarna wordt achtereenvolgens ingegaan op de voorgestelde maatregelen ter beheersing van de uitgaven voor de curatieve en de langdurige zorg.