Fusietoetsing in de zorg: een terug- en vooruitblik

Alweer bijna negen jaar geleden schreven wij in dit tijdschrift een kritisch artikel over het toenmalige toezicht op zorgfusies en de voorgenomen invoering van een extra zorgspecifieke fusietoets. Onze belangrijkste conclusies van destijds kunnen als volgt worden samengevat:1 ‘De effectiviteit van het huidige toezicht op zorgfusies staat volop ter discussie. Het kabinetsvoornemen om [voorafgaand aan de toets op grond van de Mededingingswet] een zorgspecifieke fusietoets in te voeren is echter overbodig en ongewenst. Er zijn vooralsnog namelijk geen criteria waarmee kwaliteitsverlagende effecten van schaalvergroting vooraf kunnen worden vastgesteld. (…) Voor het toezicht op zorgfusies belooft 2011 een spannend jaar te worden. Het afgelopen jaar heeft de NMa, samen met de NZa, bij drie voorgenomen zorgfusies haar tanden laten zien. De komende periode moet duidelijk worden of de mededingingsautoriteit op het gebied van zorgfusies, indien nodig, ook durft te bijten.’

In aanloop naar het tweede lustrum van dit tijdschrift heeft de redactie ons gevraagd om met de kennis van nu nogmaals naar dit onderwerp te kijken. Met dit artikel, waarin wij terug- en vooruitblikken, gaan wij graag op deze uitnodiging in. In de terugblik zullen we achtereenvolgens de ervaringen met de zorgspecifieke fusietoets en het mededingingstoezicht op zorgfusies bespreken. Vervolgens zullen we in de vooruitblik op basis van deze ervaringen voor beide vormen van fusietoezicht lessen trekken voor de toekomst.