Kwaliteit en kosten in instellingen voor klinische zorg. Eindrapportage van de toepassing van een kwaliteitsmodel in 5 Nederlandse zorginstellingen 1999-2002

In dit rapport wordt verslag gedaan van de bruikbaarheid en toepasbaarheid van het kwaliteitskostenmodel in de praktijk. Het verslag bestaat uit 2 delen: 1) Externe verslagen over het verloop en de resultaten binnen de kwaliteitsprojecten in de zorginstellingen door de projectteams. 2) Een procesevaluatie met name gericht op de toepassing en het gebruik van kwaliteitskosten bij de uitvoering van de kwaliteitsprojecten. Algemeen blijkt het kwaliteitskostenmodel in de praktijk uitvoerbaar: met behulp van kwaliteitskosteninformatie kunnen knelpunten binnen het zorgproces aangewezen worden en kunnen prioriteiten voor verbetering worden gesteld. De toepasbaarheid van de kwaliteitskosteninformatie voor de besluitvorming binnen de kwaliteitsprojecten is nog beperkt. Hierbij spelen zowel een aantal interne als externe factoren een rol die belemmerend werken: 1) Betrokkenen zijn niet kosten-minded ingesteld, waardoor terughoudend wordt omgegaan met kostenargumenten. 2) Kostenargumenten als zodanig blijken niet direct bruikbaar als motiverend argument om draagvlak te krijgen voor kwaliteitsverbeteringen. 3) Het ontbreekt binnen de zorginstellingen veelal aan een ‘outcome’-gerichtheid die de basis vormt van de werking van het kwaliteitskostenmodel. 4) De huidige Functiegerichte Budgettering biedt weinig prikkels om vermijdbare kosten binnen het zorgproces te doen dalen of om te komen tot omzetvergroting. In het algemeen gaat de aandacht vooral uit naar mogelijkheden voor financiële besparingen (beïnvloeding op geldstromen). De mogelijke economische besparingen vragen om topdown ondersteuning en sturing vanuit het management. Daarnaast vraagt de toepassing van de methode expertise om consequenties van financiële en economische kosten in te passen in beleidsbeslissingen binnen de zorginstellingen.