Besturen met duivelselastiek

Rede, uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar met als leeropdracht ‘Management van instellingen in de gezondheidszorg’ aan het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit Rotterdam op 9 oktober 2009 Als misstanden in de zorg niet adequaat worden aangepakt, wordt het vertrouwen in medici, bestuurders en toezichthouders ernstig geschaad. Prof.dr. Kim Putters waarschuwt in zijn oratie 'Besturen met duivelselastiek' voor zo'n vertrouwenscrisis in het bestuur van de gezondheidszorg. De verwachting van patiënten, de samenleving en de politiek is dat er ingegrepen wordt als er geen goede en adequate zorg wordt verleend. Toch wordt er soms niet ingegrepen. Recent nog publiceerde de commissie Lemstra een onderzoek naar de handelwijze van een verslaafde neuroloog in het Medisch Spectrum Twente. Jarenlang schreef hij verkeerde medicijnen voor en werden verkeerde diagnoses gesteld zonder dat iemand ingreep. Collega neurologen praatten het goed, de Raad van Bestuur deed niets, de Raad van Toezicht was niet op de hoogte en de Inspectie voor de Gezondheidszorg nam het voor kennisgeving aan. Putters betoogt dat een 'bestuurlijk tekort' ten grondslag ligt aan deze vertrouwenscrisis. Hij ziet drie oorzaken voor dit tekort. In de eerste plaats zijn zorginstellingen door een toenemende verzakelijking sterk gericht op het meetbaar maken van ‘producten’, het voldoen aan registratie-eisen voor toezichthouders en het transparant maken van zorgprocessen. Dit is echter geen garantie voor een goede dialoog met de patiënt en voor gerechtvaardigd vertrouwen in professionals. Dat bleek uit het voorbeeld in Twente. Medische en bestuurlijke misstanden leiden in de tweede plaats tot de drang bij de politiek en de overheid om het zorgbestuur verder aan banden te leggen. Regulering en prestatiesturing vormen steeds meer een keurslijf voor bestuurders en professionals. De gedachte dat de politiek zo meer grip krijgt op betere zorg is onwaarschijnlijk. Het wordt voor de zorgbestuurder juist lastiger om te doen wat nodig is voor de patiënt in zijn of haar specifieke situatie. Zorgbestuurders hebben dus ruimte nodig om lokaal de beste beslissingen te nemen. Er ontstaat echter steeds meer twijfel of zij niet handelen uit eigenbelang of winstbejag. Het beeld ontstaat van bestuurders met hoge beloningen die uit zijn op het fuseren van zorginstellingen tot grootschalige instituten. Het is belangrijk dat zorgbestuurders laten zien dat ze verantwoord met goede zorg omgaan. Hierin ligt dan ook de derde oorzaak voor de vertrouwenscrisis. Ze doen dat onvoldoende. Ze moeten een beroepsethiek ontwikkelen die begint en eindigt bij het belang van de patiënt. In het onderzoeksprogramma bij de bijzondere leerstoel Management van instellingen in de gezondheidszorg onderzoekt prof.dr. Kim Putters met zijn promovendi en collega’s hoe het zorgbestuur werkt en beter kan. Vanuit de sectie Health Care Governance van het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iBMG) en het Erasmus Centrum voor Management Development in de Zorg werkt hij samen met andere universiteiten, onderzoeksinstituten en organisaties uit de praktijk.

• View at Worldcat

Free Full Text ( Final Version , 859kb )