Patient choice, competition and antitrust enforcement in Dutch hospital markets

De NMa moet de mededingingseffecten van ziekenhuisfusies strenger toetsen. Zo luidt een van de beleidsaanbevelingen die volgt uit het promotie-onderzoek van Marco Varkevisser. In het huidige Nederlandse zorgstelsel moet onderlinge concurrentie ziekenhuizen motiveren om de zorgverlening doelmatig te organiseren en goede zorg te leveren. Dit vereist tenminste dat zorgverzekeraars en patiënten uit voldoende ziekenhuizen kunnen kiezen. Iedere ziekenhuisfusie doet het aantal keuzemogelijkheden echter afnemen. De mededingingseffecten van fusies worden daarom vooraf getoetst door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). Een fusie die de concurrentie tussen ziekenhuizen te sterk verzwakt, dient in beginsel te worden verboden. Varkevisser laat in zijn proefschrift echter zien dat, in vergelijking met de Verenigde Staten en Duitsland, de mededingingseffecten van ziekenhuisfusies in Nederland minder streng worden getoetst. De NMa lijkt vooral te willen voorkomen dat een ziekenhuisfusie onterecht wordt verboden. Volgens Varkevisser kan deze toegeeflijke houding negatieve gevolgen hebben voor de kwaliteit en betaalbaarheid van ziekenhuiszorg in Nederland. Het zou daarom beter zijn als de NMa zich sterker richt op het voorkomen dat een ziekenhuisfusie onterecht wordt goedgekeurd. Om ziekenhuisfusies streng te toetsen is een goede afbakening van de relevante markt cruciaal. Varkevisser stelt in zijn proefschrift dat het noodzakelijk is dat de NMa meer gedetailleerd in kaart brengt welke Nederlandse ziekenhuizen in de ogen van patiënten onderling uitwisselbaar zijn en dus met elkaar concurreren. Hij betoogt dat het berekenen van zogeheten reistijdelasticiteiten hiervoor momenteel de meest geschikte methode is. De basisverzekering zorgt ervoor dat reistijd feitelijk de enige prijs is die patiënten betalen voor ziekenhuiszorg. De reisbereidheid van patiënten is daardoor bepalend voor de concurrentie tussen ziekenhuizen. De NMa zou deze nieuwe methode dan ook moeten gaan toepassen bij het toetsen van ziekenhuisfusies. Voor effectieve concurrentie tussen ziekenhuizen is het eveneens noodzakelijk dat meer en betere kwaliteitsinformatie beschikbaar komt. Uit het promotieonderzoek van Varkevisser blijkt dat patiënten naast reistijd ook de beschikbare kwaliteitsinformatie laten meewegen in hun ziekenhuiskeuze. De kwaliteitsinformatie die momenteel voor patiënten beschikbaar is, is echter incompleet, inconsistent en bovendien niet gecorrigeerd voor verschillen in zorgzwaarte. Ziekenhuizen die veel ernstig zieke patiënten behandelen scoren daardoor automatisch slechter dan ziekenhuizen die vooral minder ernstig zieke patiënten behandelen. Deze tekortkoming kan ziekenhuizen aanzetten tot maatschappelijk ongewenst gedrag, zoals het selecteren van gunstige risico’s. De voordelen van concurrentie tussen ziekenhuizen worden dan niet gerealiseerd.

• View at Worldcat

Free Full Text ( Final Version , 3mb )