Verslaggevingstheorieën: Een wetenschapsfilosofische analyse

In de financiële verslaggeving geven organisaties een beeld van de stand van zaken op een bepaald moment (meestal balansdatum) en de prestaties. Maar externe verslaggeving is geen neutrale weergave van `de` werkelijkheid. Dat is een van de stellingen van Chris Knoops in zijn proefschrift. Knoops onderzocht of een algemene of een geïntegreerde theorie over accounting onderzoek mogelijk is. Knoops classificeert en evalueert in zijn proefschrift denkrichtingen op het gebied van financial accounting onderzoek, op basis van wetenschapsfilosofische veronderstellingen die door onderzoekers worden gehanteerd. Onderzoek op het gebied van de financiële verslaggeving had van oudsher betrekking op de wijze waarop deze financiële verslaggeving eruit zou moeten zien (normatieve verslaggevingstheorie). Vanaf het eind van de jaren zeventig van de vorige eeuw verschuift de focus naar onderzoek naar de verklaring en voorspelling van het keuzegedrag van het management in de financiële verslaggeving en naar de relatie tussen verslaggevingsinformatie en kapitaalmarktvariabelen. Dit zijn economische theorieën. Ook wordt steeds meer onderzoek verricht naar de invloed van verslaggevingsinformatie op de oordeels- en besluitvorming; dit zijn gedragsmatige theorieën. Daarnaast zijn er ook ‘kritische’ theorieën, waarin bijvoorbeeld de rol van financiële verslaggeving in sociale conflicten wordt onderzocht. Er zijn in de accounting literatuur wel pogingen ondernomen om onderzoek vanuit verschillende paradigma’s te integreren in één onderzoeksopzet. Voorbeelden zijn studies waarin een raamwerk wordt gepresenteerd op basis van een ‘naturalistische’ filosofie of op basis van het kritisch realisme. Dan wordt een tussenpositie ingenomen op het continuüm tussen objectivistisch en subjectivistisch onderzoek. Knoops concludeert dat een pluralistische benadering de meeste inzichten biedt en bepleit flexibiliteit bij het hanteren van theorieën en methoden.

• View at Worldcat

Free Full Text ( Final Version , 7mb )