Omgaan met gezondheidsrisico's op de werkvloer: Effectiviteit van beïnvloeding tot veiliger werken

Samenvatting Over de uitvoering van arbeidsomstandighedenbeleid in de dagelijkse praktijk is relatief weinig bekend. Om deze reden is onderzocht hoe uitvoerend en leidinggevend personeel van twee in Nederland gevestigde bedrijven op de werkvloer omgaan met gezondheidsrisico’s. Allereerst is gebleken dat leidinggevenden niet alleen meer belang hechten aan veilige en gezonde arbeidsomstandigheden dan uitvoerend personeel, maar dat zij zich hiervoor ook meer inspannen. Ten tweede is aangetoond dat medewerkers de manier waarop zij proberen om anderen meer rekening te laten houden met veiligheid en gezondheid, afstemmen op het vertrouwen dat zij in hun doelwit hebben. Ze zijn geneigd om te dwingen als ze hier geen vertrouwen in hebben; uit te leggen bij gedeeltelijk vertrouwen (dat wil zeggen wanneer ze menen dat hun doelwit hiertoe wel bereid, maar niet in staat zijn) en te overleggen bij volledig vertrouwen. Ten derde is aangetoond dat de effectiviteit van deze drie strategieën afhangt van de mate waarin ze aansluiten bij het zelfbeeld van de medewerker die het doelwit is van de beïnvloedingspoging. In de Nederlandse verhoudingen wordt echter een overleggende of uitleggende strategie geprefereerd, ook wanneer een dwingende benadering de voorkeur heeft. Daarom moeten met name in Nederland culturele en structurele belemmeringen worden weggenomen tegen het hard aanpakken van bedrijven die niet van zins zijn om te werken aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden.