Echoscopische meting van de foetale schedel- en rompgrootte

Een opvallend kenmerk van de ontwikkeling van bevruchte eicel tot voldragen foetus is de enorme toeneming van het aantal cellen, een proces dat wordt aangeduid als foetale groei. In de verloskunde wordt in het algemeen het resultaat van foetale groei afgemeten aan het geboortegewicht in relatie tot een bepaalde zwangerschapsduur. Het is gebruikelijk geworden om in de verdeling van de geboortegewichten grenzen aan te brengen. Met betrekking tot deze grenzen wordt een geboortegewicht dan hoog, normaal of laag genoemd en kan worden aangenomen dat een sterke, een normale of een geringe foetale groei heeft plaatsgevonden. Het geboortegewicht wordt beïnvloed door de genetische aanleg. Dit blijkt onder meer uit de waarneming dat jongens bij de geboorte gemiddeld zwaarder zijn dan meisjes bij een overeenkomstige zwangerschapsduur (Kloosterman, 1970). Tussen verschillende etnische groepen blijken grote verschillen in de gemiddelde geboortegewichten te bestaan (Adams, 1968; Meredith, 1970). Een extreem voorbeeld van de mate waarin het geboortegewicht bij de mens varieert is de Lumi-stam, Nieuw Guinea, met een gemiddeld à terme geboortegewicht van slechts 2400 gram (Wark, 1969); dit is in vergelijking tot het gemiddelde à terme geboortegewicht in Nederland (3400 gram) ruim beneden de 2.3e percentiel gelegen. Het geboortegewicht wordt ook in negatieve zin beïnvloed door congenitale afwijkingen, infecties en door een niet op de foetale behoeften afgestemde placentafunctie. Daarentegen hebben ziekten als diabetes mellitus van de moeder en rhesusisoïmmunisatie niet zelden een te hoog geboortegewicht tot gevolg. In het algemeen zal de oorzaak pas retrospectief kunnen worden vastgesteld en ook een abnormaal geboortegewicht, als gevolg van een te geringe of een te sterke foetale groei, is een retrospectief gegeven. Belangrijker lijkt het om reeds prospectief de groei van de foetus te kunnen volgen en vastleggen, zodat bij afwijkende groei diagnostische en zo mogelijk therapeutische maatregelen kunnen worden genomen.