Actor Netwerk Theorie: een filosofie én een methode toegepast in onderzoek over best practices in de langdurige zorg

Abstract

Vanaf 2005 tot en met 2012 hebben duizend teams in de langdurige zorg deel kunnen nemen aan een grootschalig Nederlands verbeterprogramma: Zorg voor Beter. De teams vertegenwoordigden 297 zorgorganisaties en werkten aan alledaagse zorginhoudelijke thema’s, zoals preventie van decubitus (doorligplekken), eten en drinken, valpreventie en medicatiepreventie. Het Zorg voor Beterprogramma heeft betrekking op de langdurige zorg: de zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen, de zorg voor verstandelijke gehandicapten en de thuiszorg. Via Zorg voor Beter maakten de verbeterteams kennis met experts en best practices. De verbeterteams ontvingen begeleiding om in hun alledaagse werkpraktijk een Zorg voor Beter-project uit te voeren en te werken aan een verbeterthema. De centrale vraag in ons onderzoek is hoe het werkingsmechanisme van best practices in het Zorg voor Beter-programma begrepen kan worden, wat doen de teams om verbeteringen te realiseren? Om daarachter te komen hebben we de Actor Netwerk Theorie (ANT) gebruikt. Deze theorie en methode is afkomstig uit de stroming die wetenschappelijke kennis en technologie in een sociale context bestudeert, de zogenoemde Science en Technology Studies. In deze bijdrage lichten we onze ervaringen met de ANT in het Zorg voor Beter-onderzoek toe.