Erasmus in crisistijd. Stefan Zweig en zijn "Triumph und Tragik des Erasmus von Rotterdam"

Abstract

Rede uitgesproken bij de openbare aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar vanwege de Erasmusstichting met als leeropdracht cultuurgeschiedenis, in het bijzonder de intellectuele geschiedenis van de late 15e tot de late 17e eeuw, bij de Erasmus School of History, Culture and Communication van de Erasmus Universiteit Rotterdam op 12 december 2013.

Mijnheer de Rector Magnificus, dames en heren,
Als Amsterdammer uit de Watergraafsmeer uitverkoren om een leer-stoel te bekleden namens een stichting die de naam draagt van de grote Rotterdammer, tevens de naamgever van deze universiteit, is het een beetje opletten wat je ex cathedra over Erasmus zegt; al te onaardige dingen worden je mogelijk al snel nagedragen. Maar zelfs met dit in het achterhoofd is er denk ik weinig mis mee om te constateren dat Desiderius Erasmus een leven heeft geleid dat arm was aan uiterlijke hoogtepunten. Dat heeft biografen er niettemin nooit van weerhouden om zich te wagen aan het vervaardigen van weer een nieuwe levensbeschrijving. Vanaf de korte vita die de eerste onder hen, Erasmus' goede vriend Beatus Rhenanus, nog in het sterfjaar 1536 liet verschijnen, tot aan het dit najaar verschenen hoorcollege op vier CD's van Hans Trapman, gaat het inmiddels om een hoeveelheid werken waarmee een flinke boekenkast te vullen valt.