Psychogeriatrische patiënt en recht : zorg voor vrijheidsbeperking

Abstract

'Weglopen dus ... hier vandaan en je tast je een weg tussen de dikke plooien van een achtergordijn ... met het gelach van de zaal in je oren tast je ... grijp je je vast in de f>looien. 0 0 klauwt verder langs het gordijn tot je de uitgang nebt en hijgend in het donker blijft staan waar je de piano nog wel hoort maar gedempter en ook het zingen steeds flauwer en georekkiger ... op zoek is hij naar de wtgang ... zo mag il< het zien ... en belandt hij weer bij een trappetje dat je omgel<eera op handen en voeten afklimt of struikelt dat is niet zeker en dan zie 1e licht branden aan het begin van een gang met een arduinen vloer en hoge betraliede ramen en langs een rij wc's zonder deuren ... zo betreedt hij een ruimte met wasbakken en l<ranen ... de drenkplaats ... daar is dan eindelijk het water ... drinken ... blijf drinken ... spoelen ... spoelen ... spoelen ... stroom ... ik moet stromen ... onder water liggen en meestromen ... wegstromen ... waarom onthouden deze bewakers dit hcnaam zijn bron en drogen zij het a£ en leiden zij het weg van het water?' Zij brengen het naar een ruimte met bedden ... zij zetten het op de rand van zo'n beef ... zij kleden het uit ... zij doen het een pyjama aan die lijkt op de pyjama's van die andere mannen met hun grote starende halfkale hoofden op de hoge witte kopkussens en allemaal zijn kant uit gedraaid ... zij duwen een pil in zijn keel... zij gieten er water doorheen also£ ruj een trechter is ... zij leggen hem in bed ... zij gaan met zijn tweeen langs de rij bedden ... zij zwijgen tot aan de deur en roepen tegelijk goedenacht GOOD NIGHT roepen ze en dan is het donker.'

Met bovenstaand citaat, afkomstig uit het boek 'Hersenschimmen' verwoordt J. Bernie£ treffend de gedachten en gevoelens die in een dementerende patient zouden kunnen omgaan. Geraffineerd maakt hij daarbij gebruik van angst van mensen voor verlies van autonomie en eigenheid; zaken die gepaard gaan met dementie en opname in een verpleeghuis. Waarschijnlijk is de tekst daarom zo aansprekend. De afgelopen jaren zijn vele romans met dementie direct of indirect tot onderwerp, naast die van Bernie£ verschenen. 2 De hoeveelheid literatuur die over dit onderwerp is geschreven laat zien dat dementie de mensen bezighoudt. Ook op wetenschappelijk terrein is dit waameembaar. Het rapport van de Gezondheidsraad dat enkele jaren geleden verscheen geeft hier een goed overzicht van.3 In vergelijking tot de overige wetenschappen heeft de rechtsgeleerdheid zich nog maar weinig met patii:!nten die lijden aan een dementiele aandoening beziggehouden. Dit gegeven vormde de aanleiding voor dit proefschrift.