Ontstaan en preventie van burnout.

In dit rapport zijn dossiers van mensen die met een burnout beroepsziek zijn geworden onderzocht om de vraag te beantwoorden hoe burnout tot stand komt en hoe burnout had kunnen worden voorkomen. Burnout is een werkgerelateerde aandoening die voortkomt uit langdurige werkdruk, die is uitgemond in werkstress. De vraagstelling was dan ook in de eerste plaats welke werkomstandigheden als oorzaak voor de burnout kunnen worden begrepen. In de wetenschappelijke literatuur rond psychische gezondheid worden drie werkkenmerken onderscheiden die de psychische gezondheid mede bepalen: taakeisen, regelmogelijkheden en sociale steun. De theorie veronderstelt dat de combinatie van deze drie werkkenmerken bepaalt hoe hoog de werkdruk/werkstress is die mensen ervaren. Hoge taakeisen in combinatie met weinig regelmogelijkheden en ontbrekende sociale steun kunnen bij mensen werkstress veroorzaken.
In dit rapport blijken deze drie werkkenmerken, maar vooral de taakeisen, een rol te spelen voor het ontstaan van de burnout. Dit wil zeggen dat een van de redenen waarom de werknemers in de onderzochte dossiers uitvallen met burnout, is dat zij over lange tijd overbelast zijn. Veel bestudeerde werknemers komen in een functie terecht die tijdelijk onbezet was en waar werk was blijven liggen. Dit belemmert de uitvoering van hun taken vaak op de lange termijn. Daarnaast blijkt dat de organisatiestructuur in veel gevallen aan de uitval heeft bijgedragen. Bij meerdere betrokken medewerkers vallen ook collega’s uit met overspanningsverschijnselen of is de hoge werkdruk in de organisatie als probleem erkend. Ten derde werken de bestudeerde meeste werknemers gedurende vele jaren een groot aantal uren. De oorzaak van de burnout is dus te vinden in de langdurig hoge taakeisen.
Opvallend is echter dat niet alleen deze kenmerken, maar vooral veranderingen in werkomstandigheden de burnout veroorzaken. Uit de onderzochte dossiers kwamen met name twee soorten veranderingen als oorzaak van burnout naar voren: een toename van de taakeisen, bijvoorbeeld door personeelstekort of organisatieveranderingen, en een verstoorde werkrelatie, zich uitend in tegenwerking, intimidatie en pestgedrag door de leidinggevende of een verstoring in de aansturing.