‘Belasting van gezinnen kan eenvoudiger en rechtvaardiger’ Afscheidsrede als Hoogleraar Fiscale Economie aan de Faculteit der Economische Wetenschappen op 8 december 2006. De huidige inkomstenbelasting is onnodig ingewikkeld en niet rechtvaardig. Dit stelt prof.dr. Leo Stevens van de Faculteit der Economische Wetenschappen in zijn afscheidscollege Fiscaal gezinsbeleid. In de rede werkt Stevens verstrekkende voorstellen uit tot verbetering in de belastingheffing voor gezinnen. Alleenverdiener- en tweeverdienergezinnen worden momenteel fiscaal ongelijk behandeld. De belastingdruk van een alleenverdienergezin kan thans bijna een kwart hoger liggen dan de druk van een tweeverdienergezin met een gelijk gezinsinkomen. Dat verschil wordt nog groter als de plannen doorgaan om de heffingskorting voor de verzorgende partner af te schaffen. Stevens spreekt zijn rede uit op vrijdag 8 december 2006. Stevens, ruim dertig jaar als fiscaal econoom werkzaam geweest aan de economische faculteit, behandelt in het afscheidscollege de oplopende spanning tussen belasting naar draagkracht en de wens van het kabinet heffingsinstrumenten in te zetten ten behoeve van het arbeidsmarktbeleid. Ook stelt hij de problemen rond de verzilvering van de heffingskortingen, de verhouding tussen de algemene heffingskorting en de arbeidskorting, de vlaktaks en het splitsingsstelsel aan de orde. Bovendien wordt het assortiment van inkomensafhankelijke regelingen (huurtoeslag, zorgtoeslag en kinderopvangtoeslag) aan een kritische beschouwing onderworpen. De inkomensafhankelijke regelingen kunnen namelijk bij toename van het gezinsinkomen voor gezinsinkomens tot 60.000 euro tot gevolg hebben dat de gecombineerde marginale lastendruk oploopt tot 70 à 80 procent. Ook stelt hij de samenloop van kinderkortingen en de (inkomensafhankelijkheid van de) kinderbijslag aan de orde. Stevens schetst een tweetal concrete vereenvoudigingen, die bovendien beter aansluiten bij het principe van de gezinsdraagkracht. (1) Om principiële en uitvoeringstechnische redenen dient naar zijn mening het fiscale partnerschap te worden beperkt tot gehuwde en geregistreerde samenlevers (zorgverbonden partners). De ongehuwde of niet-geregistreerde samenlevers die als zodanig geen wederzijdse zorgplicht erkennen, worden fiscaal niet langer als zorgverbonden partners aanvaard. (2) De inkomstenbelasting maakt thans onderscheid tussen arbeidsinkomen en vermogensinkomen. Arbeidsinkomen is partnergebonden en kan daarom niet vrijelijk door de partners worden toegerekend; bij vermogensinkomen is dat wel het geval. Dat systeemverschil maakt de aangifte ingewikkeld en bewerkelijk. De toerekeningssystematiek is in een progressieve tariefstructuur van belang voor het verschuldigde belastingbedrag. Het bestaande stelsel kan in de gezinssfeer bij ongelijke aanbreng van arbeidsinkomen tot een substantieel hogere belastingdruk leiden. Het onderscheid in behandeling tussen arbeids- en vermogensinkomen kan beter worden afgeschaft. Alle inkomsten krijgen dan een gemeenschappelijk karakter en kunnen op de fiscaal meest gunstige manier worden toegerekend. Dat kan automatisch door de Belastingdienst worden geëffectueerd. Het resultaat is vergelijkbaar met een overstap op toepassing van het splitsingsstelsel. Leo Stevens (1944) is hoogleraar fiscale economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij schreef in 1980 zijn proefschrift Belasting naar draagkracht. Zijn oratie (1986) behandelde de mogelijkheden van het splitsingsstelsel. Hij was als onafhankelijk wetenschappelijk adviseur betrokken bij de Belastingherziening 2001, maakt deel uit van diverse SER-commissies, is onafhankelijk lid van de Waarderingskamer en is voorzitter van het door het kabinet ingestelde Ondernemersklankbord Regeldruk. Hij is opsteller van het middellangetermijnadvies voor MKB Nederland Voluit vooruit voor het MKB (2005). Hij schreef een groot aantal studieboeken en artikelen over fiscaal beleid. Bekend zijn zijn publieksboeken: Fiscus, ik ben je vriendje niet (1997), Belasting, weggegooid geld? (2002), Fiscale Brandnetels (2005) en van zeer recente datum Fiscale Fascinatie (2006).

hdl.handle.net/1765/8171
Erasmus School of Economics

Stevens, L. (2006, December 8). Fiscaal gezinsbeleid. Retrieved from http://hdl.handle.net/1765/8171