Uit ons onderzoek is naar voren gekomen dat het niveaustelsel de tariefstructuur is die het meest recht doet aan het 'level playing field'. Onder deze tariefstructuur betaalt iedereen een transporttarief dat zoveel mogelijk is gebaseerd op de kosten die men veroorzaakt. De tariefstructuur uit het wetsvoorstel, het cascadestelsel, voldoet hier veel minder aan. Onder het cascadestelsel is er sprake van een aanzienlijke mate van kruissubsidi?ring tussen consumenten op hetzelfde spanningsniveau, hetgeen niet overeenkomt met het principe dat de kostenveroorzaker betaalt. Dit wordt veroorzaakt doordat het cascadestelsel, in tegenstelling tot het niveaustelsel, geen rekening houdt met het spanningsniveau waarop de producent zijn elektriciteit invoedt. Onder het cascadestelsel zullen de afnemers van klein-schalig opgewekte elektriciteit fors meebetalen aan de kosten van het transport van grootschalig opgewekte elektriciteit. Doordat consumenten op hetzelfde spanningsniveau onder het cascadestelsel altijd hetzelfde transporttarief betalen, ongeacht de herkomst van de aan hen geleverde elektriciteit, ondervinden zij geen prikkel om over te stappen naar een producent op het eigen spanningsniveau, hetgeen minder transportkosten met zich mee brengt. Onder het niveaustelsel hebben consumenten wel een prikkel om over te stappen naar een producent op het eigen spanningsniveau. Laagspanningsconsumenten kunnen met de overstap van een hoogspanningsproducent naar een laagspanningsproducent immers 6,1 cent per kWh - 2,3 cent per kWh = 3,8 cent per kWh op hun transportkosten besparen. Onder het niveau-stelsel levert deze overstap van grootschalig naar kleinschalig opgewekte elektriciteit voor een gemiddeld huishouden een besparing op hun transportkosten van 129 gulden per jaar op. Indien laagspanningsconsumenten inderdaad massaal overstappen van hoog- en midden- naar laagspanningsproducenten, dan hoeft het hoog- en middenspanningsnetwerk op termijn veel minder zwaar gedimensioneerd te worden. Hierdoor kunnen vele honderden miljoenen op jaarbasis worden bespaard. We hebben laten zien dat de jaarlijkse besparing op de kosten van het netwerk kunnen oplopen tot zo'n 1,6 miljard gulden. Onder het cascadestelsel wordt het de producenten op een laag spanningsniveau moeilijk gemaakt om op een gezonde manier te concurreren met de grootschalige productie-bedrijven: kleinschalige opwekking ondervindt een concurrentienadeel ten opzichte van grootschalige opwekking. Omdat kleinschalige opwekking relatief milieuvriendelijk is leidt invoering van het cascadestelsel in vergelijking met het niveaustelsel tot een onnodige belasting van het milieu.

hdl.handle.net/1765/857
Research Centre for Economic Policy (OCFEB)

Aalbers, R., Bressers, D. L. F., Dijkgraaf, E., Hoogendoorn, P. J., & de Klerk, S. C. (2003). Een level playing field op de Nederlandse elektriciteitsmarkt. Een tariefstructuur voor het netgebruik. Retrieved from http://hdl.handle.net/1765/857