Burgercooperaties: Speler of speelbal in de nieuwe verhoudingen tussen overheid, markt en samenleving

Burgers hebben in Nederland het afgelopen decennium in allerlei sectoren initiatieven ontwikkeld en coöperaties opgericht om zelf voorzieningen en diensten tot stand te brengen en te beheren. Kennelijk slagen overheid en markt er onvoldoende in om in bepaalde behoeften en daarmee samenhangende waarden van burgers leven te voorzien. Hoewel burgercoöperaties jonge organisaties zijn die zichzelf grotendeels nog moeten bewijzen, zijn de koplopers een bron van inspiratie, innovatie en navolging. Tegelijk kunnen we constateren dat er weinig kennis beschikbaar is over deze nieuwe organisatievorm. Het ontbreekt tot nu toe aan empirische sectorstudies en een systematische vergelijking.
Dit themanummer inventariseert en vergelijkt the state of art van burgercoöperaties op het terrein van energie, zorg, breedband en wonen. Hoe effectief en duurzaam zijn burgercoöperaties en hoe verhouden ze zich tot overheden, marktpartijen en maatschappelijke organisaties? De vergelijkende analyse laat zien dat burgercoöperaties moeten leren om te gaan met de spanning tussen het streven naar zelfbeheer en de behoefte tot professionalisering. Ook moeten ze leren samen te werken met andere partijen in hun omgeving. Coöperaties moeten leren het spel mee te spelen zodat zij geen speelbal van andere partijen worden.