De opmars van finale geschillenbeslechting in rechtsvergelijkend perspectief

Deze bijdrage analyseert verschillende instrumenten die als doel hebben bij te dragen tot een finale geschillenbeslechting bij de Belgische, de Franse en de Nederlandse bestuursrechter. In Nederland wordt reeds meer dan 20 jaar een hevig debat gevoerd over definitieve geschillenbeslechting. Dankzij een uitbreiding van de uitspraakbevoegdheden, een verruimde toepassing ervan in de jurisprudentie en een actievere houding van de bestuursrechter, is een kale vernietiging van bestuursbesluiten in Nederland de uitzondering geworden en finale geschillenbeslechting de hoofdregel. Op basis van een grondig rechtsvergelijkend onderzoek van de technieken 1° vernietigen met in stand houden van de rechtsgevolgen, 2° zelf in de zaak voorzien of substitutie, 3° bestuurlijke lus, 4° passeren van gebreken, relativiteitsvereiste en belang bij het middel, 5° injunctie en dwangsom uit het Belgische en Nederlandse bestuursprocesrecht worden voorstellen ontwikkeld die gericht zijn aan de Belgische wetgever en bestuursrechters ter verbetering van deze finaliseringsinstrumenten. Voor de wettelijke verankering van de vereiste van belang bij het middel heeft de Belgische wetgever uitdrukkelijk inspiratie gehaald uit het Franse rechtssysteem, namelijk het mijlpaalarrest Danthony, zodat de bijdrage op dit vlak ook Frankrijk in de analyse opneemt. De bijdrage gaat eveneens kort in op enkele technieken in Frankrijk die nauw aanleunen bij de bestuurlijke lus. Tot slot volgt een toekomstvisie over de (gewijzigde) taak en houding van de bestuursrechter.