Het `global city'-debat over sociale ongelijkheid ontrafeld: Een analyse van loonverschillen op bedrijfsniveau in Amsterdam en Rotterdam

De sociale gevolgen van mondialisering zijn zonder twijfel een van de meest bediscussieerde onderwerpen in de sociale wetenschappen gedurende de afgelopen decennia (vgl. Burgers, 2006a en b; Wilterdink, 2006). En het ziet er niet naar uit dat dit in de nabije toekomst zal veranderen want dit thema is een belangrijke plaats toebedacht op de sociologische onderzoeksagenda (vgl. Engbersen & De Haan, 2006). Dat is ook niet zo vreemd, want ondanks de enorme aandacht die mondialisering alweer geruime tijd krijgt, is het nog lang niet duidelijk welke nu precies de gevolgen ervan zijn. Daar zijn minstens twee redenen voor aan te geven. De eerste is dat hoewel – of misschien juist wel omdat – het begrip zich in een grote belangstelling mag verheugen, het doorgaans weinig precies wordt ingevuld waardoor er zowat alles mee in verband kan worden gebracht. Een sprekend voorbeeld hiervan vinden we bij Bauman (1998), die er op wijst dat het bij ‘mondialisering’ om een vaag en inflatoir begrip gaat, maar daar zelf niet veel verandering in brengt door er de wel erg algemene inhoud van ‘time-space compression’2 aan te geven (Bauman, 1998: 2). Vervolgens verbindt hij er dan een veelheid van – zonder uitzondering vaak als negatief ervaren – verschijnselen mee, variërend van illegale migratie, het opsluiten van grote delen van de onderklasse tot het ontstaan van ‘gated communities’. 2 De tweede reden is, dat mondialisering geen eendimensionaal verschijnsel is, maar verschillende facetten kent. Waar er bijvoorbeeld op het gebied van de economie duidelijke manifestaties zijn van mondialisering of op z’n minst van voortgaande geografische schaalvergroting, is het veel minder duidelijk of dat ook geldt in politiek en cultureel opzicht (vgl. Held & McGrew, 2002). Wordt de rol van nationale staten minder belangrijk, of verandert die alleen maar van aard zonder aan belang in te boeten (vgl. Sassen, 2006c)? Eroderen lokale culturen als gevolg van mondialisering of worden zij juist versterkt door de beschikbaarheid van nieuwe technologieën die deze culturen meer en intensiever kunnen reproduceren? Afhankelijk van het aspect dat bekeken wordt, kunnen er vele maatschappelijke ontwikkelingen mee verbonden worden.